Het is een voorbeeld van entertainment uit een ander tijdperk. Marineland werd in 1970 geopend in Antibes, aan de Franse Rivièra, en is sindsdien een referentie als zeepark. Het was het grootste op het continent en besloeg 26 hectare. Het had een kinderspeelplaats, minigolf en een hotel, maar wat ongetwijfeld elk jaar duizenden mensen aantrok, was de kans om dolfijnen, walvissen, orka’s en andere zeezoogdieren van dichtbij te zien in de zoölogische wateren. In 2018 bezochten 850.000 mensen de faciliteiten.
Het in gevangenschap houden van diersoorten die gewend zijn om in het wild te leven is echter altijd controversieel geweest in zijn geschiedenis, waarbij het centrum werd beschuldigd van het mishandelen van walvisachtigen, zonder volgens milieuverenigingen gezonde omstandigheden te bieden voor hun overleving. Het aantal bezoekers daalde geleidelijk en de regelgeving voor dit soort faciliteiten in Frankrijk veranderde, waardoor Marineland tot sluiting werd veroordeeld. Vanwege de op handen zijnde inwerkingtreding van een strengere wet op het houden van dieren in het buurland en gezien de ernstige economische problemen waarmee het te kampen had, sloot Marineland begin dit jaar.
Het ergste van alles was dat er minstens 14 dieren vastzaten in de bassins, waaronder twee orka’s, moeder en zoon, Wikie en Keijo, die zo groot waren dat bezoekers ze nog steeds in beweging kunnen zien. De twee, samen met 12 andere dolfijnen, kunnen nauwelijks overleven in deze omstandigheden, volgens mariene experts zoals Dave Phillips, directeur van het Earth Island Institute’s International Marine Mammal Project. Zoals te zien is op video’s die door milieuorganisaties zijn gefilmd in de faciliteit, is het water roestig en vergeven van de algen, waardoor de zeezoogdieren worden blootgesteld aan ernstige ziekten en een langzame dood. De beelden vanuit de lucht van de dieren in deze vuile en giftige omgeving zijn schokkend.
Een dramatische situatie die aan de kaak is gesteld door het platform Tide Breakers, een NGO die zich richt op het beëindigen van het gevangen houden van walvisachtigen. Aangezien de orka’s die in Marineland zijn achtergebleven daar zijn grootgebracht, wordt de zaak nog complexer. “Zowel Wikie als Keijo zijn in gevangenschap geboren, dus hun rehabilitatie en vrijlating in het wild is niet haalbaar. Na jarenlang het publiek te hebben vermaakt, verdienen ze een schone en veilige omgeving waar ze de rest van hun leven waardig kunnen doorbrengen,” aldus de organisatie.
Een project voor een “walvisreservaat” in een baai in Nova Scotia, Canada, zou de redding van deze orka’s kunnen zijn, maar op dit moment is er nog geen effectieve beslissing genomen.
Deze walvisachtigenfamilie heeft in korte tijd meerdere leden verloren. In 2023 verloor het al een andere nakomeling van Wikie, Moana, door een bacteriële infectie, misschien als gevolg van slechte verzorging. En nog maar een jaar geleden stierf Inouk, een van haar andere nakomelingen, na het inslikken van een stuk metaal dat ter plekke afbrak. Keijo is Wikie’s enige zoon die nog in leven is. Beide zoogdieren bevinden zich in een race tegen de klok. “We zijn teleurgesteld over het gebrek aan planning en het complete wanbeheer van deze situatie door de eigenaar van het park, Parques Reunidos”, voegt Tide Breakers toe over een steeds onhoudbaardere situatie voor het leven van deze dieren. Ze eisen een onmiddellijke oplossing van de Franse autoriteiten voordat het te laat is.
Het bedrijf verzekert dat het voldoet aan “internationale normen”.
Ondanks de aanklacht van Tide Breakers en de video’s die naar de netwerken zijn geüpload, ontkennen de communicatiemanagers van het bedrijf deze informatie. “De dieren zijn niet aan hun lot overgelaten. Meer dan 50 professionals – waaronder meer dan 20 gespecialiseerde verzorgers – werken dagelijks in het park om de verzorging en het welzijn van de dieren te garanderen”, aldus Marineland Antibes. Ook het uiterlijk van het water is geen indicatie van achteruitgang: “Het komt rechtstreeks uit zee en wordt op natuurlijke wijze gefilterd. De aanwezigheid van algen in de lente is een normaal seizoensverschijnsel, bevorderd door zonlicht en de stijging van de temperatuur. Dit natuurlijke proces vormt geen enkel risico. Zo houden zowel dierenartsen als “onafhankelijke deskundigen” toezicht op de toestand van de walvisachtigen, waarbij ze volgens de eigenaar van deze faciliteiten “ voldoen aan de Europese en internationale regelgeving op het gebied van dierenwelzijn, hygiëne en veiligheid”. Deze “toewijding”, zeggen ze, heeft de “steun van de wetenschappelijke gemeenschap”: “De European Association for Aquatic Mammals (EEAM) heeft een officiële verklaring uitgegeven waarin wordt bevestigd dat de dieren goed worden verzorgd en dat er geen sprake is van een noodsituatie”.
