Jaloezie bij kinderen: een nieuw broertje of zusje

Een nieuw kindje is een klein wonder, een geschenk en maakt je gezin completer. Toch kan een ouder kind, ondanks dat je het goed hebt voorbereid jaloers worden op de nieuwe baby. Dit kan zich uiten in boosheid, driftig zijn, veel bevestiging zoeken, huilen, slapeloosheid, het negeren van de baby enzovoorts.

Het je eerste kind  heeft alle aandacht gekregen en stond centraal in jullie leven. Het groeit op in het besef dat het het belangrijkste mensje in jullie gezin is. Het krijgt altijd de eerste aandacht, wordt als eerste begroet en krijgt complimenten van familie en buitenstaanders.

Het middelpunt in het gezin

Het leventje van een eerder geboren kind is eenvoudig en overzichtelijk. Het voelt zich het middelpunt binnen het gezin en heeft een grote zekerheid in zich dat dit altijd zo zal blijven. Zelfs wanneer je het tijdens de zwangerschap hebt voorbereidt op de komst van de nieuwe baby kan het jaloers worden.

Het gaat er tijdens de zwangerschap vaak van uit dat de nieuwe baby er voor hem of haar komt. Dat het geen invloed heeft op de plek die het nu heeft. Dit wordt versterkt door  iedereen die ook  aandacht geeft aan dit kind door te praten over de baby en hoe fijn het gaat zijn.

Binding met een mooie toekomst

Vaak sta je er niet bij stil dat de jonge kinderen het overzicht nog niet hebben over welke impact een nieuw gezinslid heeft op de normale routine binnen het gezin. Je vertelt dat er een nieuw kindje komt, dat het heel klein en lief is. Dat het nog niets kan en dat het uit de borst drinkt.

Omdat je zelf verlangt naar dit baby’tje maak je binding met alle fijne en goede gevoelens die zo’n kleintje met zich meebrengt. Je weet van alle drukte, vermoeidheid en zorg die het met zich meebrengt maar dat benoem je niet of nauwelijks. Het staat niet centraal.

Jaloers op de centrale positie van de baby

Natuurlijk vertel je over de vele voedingen, de vieze luiers, dat baby’tjes veel slapen en soms veel huilen. Toch kan je niet voorkomen dat je ze nooit helemaal kan voorbereiden. Er is zo veel positiefs dat de meeste kinderen pas beseffen dat er iets veranderd is als de baby geboren is.

Nu is je kind ineens grote zus of broer! Dat lijkt een riante positie. Elk kind wil groot zijn, dat staat symbool voor meer mogen, meer kunnen en meer status. Van extra verplichtingen, verantwoording en een gedeelde eerste plaats heeft het weinig besef.

Meer aandacht voor de baby

In eerste instantie vind de oudste dit heel interessant en is trots de oudste te zijn. Het gevoel dat tijdens de zwangerschap ontwikkeld is richting de baby kan dan nog positief en beschermend zijn.

Maar nu krijgt het te maken met een onbekende wereld. Visite die binnenkomt vraagt waar het nieuwe kindje is en wil natuurlijk heel graag dit kindje zien. De nieuwe baby is lief, mooi geweldig en schattig. Alles wat eerst ten deel viel aan de oudste.

En dan gaat alle aandacht naar de baby, de baby mag op schoot, het cadeautje is voor de baby, je moet voorzichtig zijn en de gesprekken gaan over hoe de baby het doet en de bevalling. Ineens is er veel minder aandacht voor de oudste en als er wel aandacht is gaat het toch over de baby.

Onzekerheid of je nog wel de liefste bent

Vanaf dit punt kan er onzekerheid ontstaan. Alles is anders en het delen van aandacht is moeilijk en maakt jaloers. Er komt twijfel en het besef dat de baby nooit meer weggaat en altijd voor iedereen de liefste zal zijn maakt ongelukkig.

Toch zal de oudste deze gevoelens niet zo gauw laten zien omdat deze immers van de baby houdt. Het kind zal proberen op de een of andere manier de aandacht naar zich toe te trekken. Ook kan het zijn dat een kind juist stil en teruggetrokken wordt.

Voorbereiden op de veranderingen na de geboorte

Begin tijdens de zwangerschap al met vertellen wat er gaat veranderen als de baby geboren is. Probeer je te verplaatsen in de gevoelswereld van je oudste kind. Wat zijn de patronen die er nu zijn met spelen, naar bed brengen, aan tafel en bijvoorbeeld s’ morgens in bed samen stoeien.

Probeer in te schatten welke van deze patronen kunnen blijven bestaan als jullie nieuwe kindje er is. Kijk wat er moet veranderen door voedingen, slaaptijden en alle andere zorg voor de baby. Misschien is er een nieuw schema nodig waar je al mee kunt beginnen tijdens de zwangerschap zodat dat nieuwe patroon er al is na de geboorte.

Kwaliteit boven kwantiteit

Vertel dat de visite veel aandacht aan de baby geeft en dat dat best moeilijk en vervelend kan zijn. Het helpt om een teken af te spreken, bijvoorbeeld een knipoog als jullie merken dat dat gebeurd. Zo voelt de oudste zich belangrijk en zich helemaal met jullie verbonden. Het kan de verandering dan beter aan.

Ook is het belangrijk dat je kwaliteit in aandacht gaat geven. Zorg dat je elke dag op een vaste tijd met de oudste kan spelen, lezen, knutselen of iets dergelijks. Doe altijd iets waar het kind echt naar uit kan kijken. Het liefst dat zowel vader als moeder afwisselend een op een aandacht geven.

Zorg dat het exclusief blijft. Dus pappa gaat altijd stoeien en mamma leest altijd voor. Zo blijft het zich speciaal voelen en zal het zich gemakkelijker schikken naar de nieuwe situatie. Breng de baby af en toe naar de oppas dat zorgt voor rust voor jullie drieën en de baby merkt daar niets van.

Een baby is soms helemaal niet leuk

Veel kinderen hebben het idee dat ze de baby lief en leuk moeten vinden. Dat geeft weinig ruimte voor gevoelens van onmacht, onzekerheid en eenzaamheid die dan kunnen ontstaan. Het is heel belangrijk om alle gevoelens te bespreken.

Natuurlijk is een baby niet altijd leuk er verandert voor de oudste best veel en het moet wennen aan de nieuwe plek die het inneemt. Wanneer je beseft dat het voor je kind niet leuk is om niet meer centraal te staan dan kan je vanuit dat begrip aandacht hebben voor die gevoelens.

Gevoelens benoemen en erkennen

Kleine kinderen kunnen verdwalen in de hoeveelheid gevoelens die ontstaan na de geboorte van de nieuwe huisgenoot. Ga er van uit dat er een scala van emoties aan de orde komen. Van blijdschap, boosheid angst en verdriet tot macht en machteloosheid. Leer je kind dat al deze emoties er mogen zijn. Zodat het zich erkend weet.

Kinderen die jaloers zijn kunnen niet goed omgaan met deze emoties. Door ze te leren om over gevoelens te praten kom je erachter wat er leeft en kan je er een oplossing voor zoeken. Elk kind voelt zich veilig als je de emotie ervan erkent.

Familie of kindertherapie

Soms kom je er niet uit. Er zijn kinderen die niet zo gemakkelijk praten zodat je eigenlijk niet weet wat er precies leeft. Tijdens een consult kindercoaching of therapie gaan we kijken wat speelt en wat er nodig is om het weer fijn te hebben.

Ook gebeurt het wel dat een heel gezin op familieconsult komt. Dan kijk ik naar de interactie van de verschillende familieleden om zo tot een oplossing voor de problemen te kunnen komen.

Vaak is een consult al genoeg om vanuit de inzichten die er zijn ontstaan, met de nodige adviezen en tips, een verandering te krijgen. Mocht u vragen hebben of uw verhaal willen delen laat dan gerust een bericht achter of neem contact op.

Een reactie plaatsen